Trí tuệ nhân tạo (AI) tạo sinh đang đặt ra những thách thức lớn đối với môi trường, từ tiêu thụ năng lượng khổng lồ đến lượng rác thải điện tử ngày càng tăng. Đây cũng là một trong những chủ đề chính được thảo luận tại hội nghị AI Action Summit diễn ra tại Paris ngày 10-11/2.

Tiêu Thụ Điện và Nước Ở Mức Báo Động

Mỗi yêu cầu gửi đến ChatGPT tiêu tốn 2,9 Wh điện—gấp 10 lần so với một lần tìm kiếm trên Google. Với hơn 300 triệu người dùng hàng tuần và một tỷ yêu cầu mỗi ngày, AI tạo sinh đang thúc đẩy nhu cầu điện ngày càng cao. Năm 2023, các trung tâm dữ liệu chiếm 1,4% tổng điện năng toàn cầu, dự báo sẽ tăng lên 3% vào năm 2030—tương đương mức tiêu thụ của Pháp và Đức cộng lại.

Không chỉ tiêu tốn điện, AI còn sử dụng lượng nước lớn để làm mát phần cứng. GPT-3 cần khoảng 0,5 lít nước để tạo ra 10-50 phản hồi, trong khi tổng nhu cầu nước của AI dự kiến lên đến 4,2 – 6,6 tỷ m³, gấp nhiều lần lượng nước tiêu thụ hàng năm của một quốc gia như Đan Mạch.

Phát Thải CO2 và Rác Thải Điện Tử Đáng Lo Ngại

Quá trình huấn luyện mô hình AI tạo sinh phát thải lượng CO2 khổng lồ. Một mô hình lớn có thể tạo ra tới 300 tấn CO2—tương đương 125 chuyến bay khứ hồi giữa New York và Bắc Kinh.

Bên cạnh đó, AI tạo sinh cũng góp phần tạo ra lượng rác thải điện tử khổng lồ. Năm 2023, khoảng 2.600 tấn rác thải từ chip, card đồ họa, máy chủ đã được thải ra, dự kiến sẽ lên đến 2,5 triệu tấn vào năm 2030 nếu không có biện pháp kiểm soát—tương đương với 13,3 tỷ chiếc smartphone bị vứt bỏ.

Khai Thác Kim Loại Hiếm và Hệ Lụy Môi Trường

Các thiết bị AI đòi hỏi lượng lớn kim loại hiếm để sản xuất chip, mà phần lớn trong số này được khai thác ở châu Phi với quy trình có thể gây ô nhiễm nghiêm trọng.

Trước những tác động này, việc phát triển AI bền vững, tối ưu hóa năng lượng và xây dựng tiêu chuẩn đánh giá khí thải AI đang trở thành vấn đề cấp bách trên toàn cầu.